Begin van julie ving het regenseizoen pas goed aan. Er was veel bewolking, veel onweer en wind, en elke paar dagen regende het wel in minder of meerdere maten. Niet de grote hoeveelheden per keer van vorig jaar, met toen een record van 60 mm in een paar uur, maar steeds een beetje, dat is natuurlijk veel betere regen, het water kan goed de grond in dringen en wordt niet de rivier in gespoeld.
De maand van Ramadan loopt op zijn einde, gelukkig maar. Van de week zat ik bij een vriend van me, een lasser. Hij zat wat voor zich uit te staren en keek niet echt happy. Heb je geen werk, vroeg ik. Nee, het is hommeles. Dat is altijd zo in de maand van Ramadan, deze maand branden we geld op. Geen werk maar wel dik eten savonds, af en toe aan een goed doel geven, het is geen makkie. Zou God dat zo bedoeld hebben? Dat je in deze maand het zo moeilijk hebt? Bedoel, niet eten en drinken is al moeilijk genoeg, maar dan ook geen inkomen, lijkt me dubbel zwaar en vraag me af of God dat zo bedoelt heeft. Nee, zegt ie, dat doen we zelf. Iedereen is sikkeneurig, en dat slaat op de hele bevolking. Maar goed zegt ie, terwijl er een twinkel in zijn ogen komt, nog maar een dikke week te gaan.
Werkte hard op de bananen plantage. Het onkruid schiet harder omhoog dan dat ik het neer kan maaien. Als ik er eens een dag niet met mijn bosmaaier werk, moet ik daar de rest van de week voor boeten. Iemand zei ooit eens, boeren is als een gevangenis. Je kan nooit weg, je kan ook niet eens een dag stoppen met werk.
Had sinds een paar maanden 9 kuikens. Beetje veel kippen nu, maar ik dacht, als ze wat groter zijn gaan ze mooi in de pan ( of hun moeder). Maar een slang dacht daar anders over en in de tijdspanne van een paar dagen legde 5 jonge kippen het loodje. Kon de slang niet echt vinden en besloot het kippenhok te verhuizen. Het was nu een lemen huisje vol gaten en kieren. Ik had nog een betonnen basin van 3×5 meter en 2 meter hoog, ooit bedoelt als water reservoir. Hakte in de betonnen muur een gat voor deur, spande er wat plastic over en voila, nieuw kippenhok. Maar diezelfde nacht begon het fiks te regenen, waaide deel van het plastic er af en liep het basin een beetje vol water. Kippen niet blij, maar ja. Volgende dag maakte ik alles beter, maar de kippen wilde niet meer terug en sliepen in de boom.
Over slangen gesproken. Hoe je maar geluk kan hebben. Ik heb twee paar slippers, crocs eigenlijk. Die voor binnen zijn zowat versleten, maar voor in huis lopen ze prima. Dus liet mijn binnen schoenen op het terras staan om in avond het hek dicht te gaan doen en liep op mijn goede crocs de 200 meter heen en terug. Terug op mij terras wilde ik net mijn buiten schoenen ruilen voor de binnencrocs toen ik wat zwarts in mijn binnen schoenen zag verdwijnen. Was ik twee minuten later geweest, had ik niks gezien en had ik mijn voeten er zo in gestoken. Het bleek een zwarte slang te zijn, de meest giftige slang van Mali. Hij was niet zo heel groot, 30 cm of zo. Ik heb hem de zool van mijn buitenschoen laten voelen en daarna zijn hoofd plat geslagen, maar geloof me, in de toekomst, al ben ik maar 1 minuut weg, klop ik eerst mijn schoen even uit voor ik er in stap.
De volgende dag kreeg ik twee toeristen op motoren. Een Russisch stel. Ben niet zo’n fan van Russen maar deze twee waren heel sympathiek. In de avond zaten we te kletsen toen er een lokaal langs kwam want hij had een slang gezien bij de kippen. Ha, mijn kippendoder, dacht ik, die ga ik even een kopje kleiner maken. Het was al donker, dus ik met laarzen aan ( ja, eerst goed uitgeklopt) en een zaklamp op zoek naar het ongedierte. De twee russen hadden camera in de aanslag. Geloof het of niet, ik stond op nog geen meter afstand van de phyton en ik zag hem niet. De lokaal greep me ineens vast en trok me naar achteren en toen hij wees zag ik hem ook. Met zulke goede schutkleuren lag de slang te wachten op een voorbijgaande muis of zo. Phytons zijn niet giftig en ook niet zo agressief, dus mijn kippen heeft ie niet gedood. Heb hem dan ook rustig laten liggen. Eet die muizen maar phytontje.
Het was echt de maand van ongedierte. Weer een paar dagen later werd ik wakker om een uur in de nacht omdat de hond aan het blaffen was. Dat doet hij eigenlijk alleen bij onraad, dus ik me bed uit en gaan kijken. Wederom met zaklamp. Met mijn slaperige hoofd zag ik nog net wat onder een tafel kruipen, het leek wel een krab. Toen ik nog eens goed keek bleek het een immense schorpioen te zijn, zo groot als mijn hand. Heb wel vaker kleine schorpioentjes, maar zoiets had ik nog nooit gezien. Ben eigenlijk banger voor die beesten dan voor slangen. Pakte een bus met muggenspray en gaf het beest de volle laag. Het kroop in een hoek en ik ging weer terug naar bed. Maar kon niet meer slapen, dus kroop een half uur later toch maar weer naar buiten om te kijken of het beest dood was. Hij lag wel te lellepoten maar helemaal dood was hij niet. Ik zette er een emmer over heen en ging toch maar weer naar bed.
De volgende ochtend bleek het beest nog wel te leven, maar hij was verdomd ziek van dat Chinese muggenspul. Omdat het zo’n joekel was heb ik hem in een grote pot geschoven, deksel goed dicht gedaan. Mooie oorlogs trofee.
Met het regen seizoen explodeerde niet alleen het insecten maar ook het vogel leven. Er is in de avond vrijwel niet meer buiten te zitten, al helemaal niet met een lamp. Het is niet te beschrijven hoeveel verschillende soorten vliegende insecten er nu zijn, en het is alsof ze allemaal het liefst mijn oorkanaal inkruipen. Honderden diverse soorten vage torren, van klein tot wel 5 cm, rare rupsen in de mooiste kleuren, maar het irritantste zijn toch wel de termieten die de dag na een regenbuis met z’n tienduizenden uitvliegen. Het duurt maar een paar uur, maar de wolken insecten zijn dan zo dik dat je bijna niet eens kan ademen. En de volgende ochtend vleugeltjes ruimen.
Al deze insecten trekken dan uiteraard weer hele troepen vleermuizen en erg veel vogels, de mooiste blijft toch wel het rode geelkapje. Ik verzin de naam zelf hoor, fel rood, met zwarte vleugels en een soort geel petje op zijn hoofd.
De aap in de boom heeft gezelschap gekregen. Er zitten er nu twee, wellicht mannetje-vrouwtje. Als een gek razen ze af en toe door de boom heen, ze blijven echter helaas erg schuw. Toch zitten we soms minuten lang elkaar aan te staren. Wie weet, als hij niet afgeschoten wordt, gaan we aan elkaar wennen. Helaas lag ik een paar dagen later een middagdutje te doen toen ik een schot hoorde. De buurman was op zijn land gearriveerd om te gaan planten. En de lokalen hebben geen respect voor moeder natuur. Weet niet of ie ze afgeschoten heeft of dat ze weg gejaagd zijn, maar aapie heb ik sindsdien niet meer gezien
Heb een maand of twee kunnen liften op de wifi verbinding aan de andere kant van de rivier. Niet te veel van voorstellen hoor, maar zo heel af en toe kon ik eens een apje downloaden of een website opvragen. De goede verbinding duurde vaak maar tien minuten of een kwartier, maar toch, beter dan niks. De afgelopen maand echter was het over met de pret. Kan af en toe, vooral in de late avond, nog wel verbinding maken, maar gegevens komen er niet. De boel zal wel kapot zijn daar aan de andere kant van de rivier. Tja, met dat soort dingen in Afrika weet je het, het duurt nooit lang.
Zag landmeters lopen langs de straat. Vroeg wat ze kwamen meten. Voor de aanleg van elektra. Wow, zou het er eindelijk van komen, krijgen we stroom? Zal nog wel even duren voor het zover is, en om de stroom vanaf de weg naar mij te krijgen zal wel een flinke bom duiten gaan kosten, maar toch, er is vooruitgang…. Op papier tot nu toe dan he.
Midden juli bleef het te lang droog. Minstens tien dagen regende het niet, terwijl de meeste mensen net geplant hebben. Niet bevorderlijk, gelukkig regende het in de nacht van 18 op 19 juli. Hoe langer de regens uitblijven, des te harder het komt. Bedoel dat het dan met geweld komt, onweer waar je bang van wordt, wind die mijn dak doet ratelen. Maar wel lekker geslapen die nacht met 23 graden buiten. De volgende regen kwam op 26 juli. ( misschien saai voor je om te lezen, maar schrijf dit voor mezelf zodat ik volgend jaar weer kan zien welke data het regent).
Boly kwam met hangende oren langs. Hij moest praten. Het ging niet met de winkel. Waarom niet, vroeg ik. Ik heb geen voorraad en ook geen geld. Maar Boly, zei ik, je hebt er de afgelopen twee maanden meer dan een miljoen CFA doorheen gedraaid. ( ter vergelijk verdient een gewone arbeider tussen de 1500 en 2000 cfa per dag). Waar is dat dan allemaal? Daar kwam geen antwoord op. Wat wil je dan van mij, vroeg ik. Of ik langs de winkel wil komen om eens te rekenen. Toen ik de volgende dag aankwam schrok ik een beetje. De cementen vloer was stuk, de mieren kropen met trossen omhoog om zich tegoed te doen aan suiker etc. Alles lag door elkaar, was vies en stoffig. En de winkel was inderdaad vrij leeg. Dus vroeg ik weer, Boly, waar is dan het geld gebleven van alle zaken die je verkocht hebt? Wederom geen antwoord. Boly, zei ik, hier is een schrift. Schrijf elke avond op hoeveel geld je in kas hebt en ruim de winkel op, repareer de vloer, ik kom over een paar dagen weer terug.
Een dag later kwam hij weer langs. Ik heb de oplossing gevonden, claimde hij. Ik ga mijn zonnepaneel en mijn TV verkopen, hij keek me aan met een blik van ‘ hoeveel geef je er voor’ ?
Boly, ik heb geen behoefte aan TV of zonnepaneel, daarbij is dat niet de oplossing. Je geeft meer geld uit dan dat je verdient, daar zit je probleem. Meer geld in de winkel pompen is leuk, voor twee weken. Dan is dat ook op. Met wederom hangende oren vertrok hij weer.
Weer een dag later reed ik langs de winkel. Ik heb de oplossing gevonden, claimde hij weer. Ik ga mijn stuk land verkopen. En waar ga je dan je eten verbouwen vroeg ik. Daar kwam geen antwoord op. Hij wil het niet leren. Ik geef de winkel nog maximaal 4 weken. Zonde van het geld geweest
Sinds een paar maanden heb ik contact met de directeur van de school in Tintela. Een dorp zo’n 8 km verderop, heb daar voor Kees&Addie de school toilet gebouwd. Het is een aardige man maar een enorme zeurkous. De school heeft drie klas lokalen waarvan er sinds het begin een leeg staat. Gebrek aan banken voor de leerlingen, claimt hij. De man is enthousiast en wil graag, dus had hem beloofd dat ik eens langs zou komen om over die banken te praten. Dat deed ik eind juli en ik werd gelijk meegetroond naar de dorps oudste ( chef-de-village). Of ik even alle problemen van het dorp op wil lossen. Haha, ja natuurlijk, ik ben gek. Ja maar je hebt het dorp Dialakoto ook zo goed geholpen, je moet ons ook helpen.
Kijk, chefke, zei ik, jullie moeten jezelf helpen. Jullie overheid doet niks voor jullie, dat moet je vergeten. Die komt jullie niet helpen met je schoolbanken probleem en ook niet als jullie waterpomp kapot is. Dat moeten jullie zelf als dorp regelen.
Ja maar, ja maar….. Niet zeuren jongens, er is maar een oplossing, dat is dat jullie als dorp een soort lokale belasting instellen. Al is het maar 25 cent per maand per keuken ( ja zo wordt hier gerekend daar de meeste huishoudens meerdere vrouwen hebben die elk hun eigen potje koken) . Als je dat geld maandelijks inzamelt krijg je een potje waarvan je de pomp of de schoolbanken kan repareren.
Ik ben het met je eens, zegt chefke, maar de bevolking hier is ( terecht) achterdochtig en vermoed dat dit geld dan door mij of iemand anders in de zak wordt gestoken, dus veel zin om te betalen is er niet. En als de helft maar betaalt werkt het systeem niet.
Daar wil ik wel mee helpen, zeg ik ( en had er al spijt van voor de woorden mijn mond hadden verlaten). Als ik, als blanke, nou eens jullie geld beheer, dan weet je zeker dat het niet verdwijnt.
Dat was een goed idee, vind chefke en schooldirecteur. We beleggen een dorps vergadering en leggen het voor, maar je moet er dan ook zijn anders krijgen we dit nooit voor elkaar.
En zodoende tufte ik op zondag ( waarom altijd op mijn rustdag) middag naar Tintela voor de dorps vergadering.
Die was om 4 uur, ik arriveerde om 4:15, nog geen mens te bekennen. Langzaam druppelde de mensen binnen, om 5 uur deed ik mijn openingswoord. Enfin, om een lang verhaal kort te maken ben ik nu financieel beheerder van de kas van het dorp. De mensen waren enthousiast en begonnen gelijk geld te storten. Kwartjes werk hoor, maar toch, de kas bevat al 15.000 cfa, jawel, bijna 25 euri’s. In nederland kan je daar net een keer van uit eten bij de febo, maar Mali is dit veel geld, en dat voor een middagje . Als je weet dat de neeste mensen met 100 franc aan komt snap je wel dat men er zin in had. Men was er zelf trots op in het dorp.
Van de week zat er iemand hier aan de koffie en verslikte zich. Ja, zei die, het ging in het verkeerde keelgat. Hoezo, vroeg ik. Nou, legde hij me uit, je hebt drie wegen. Een voor drinken, een voor eten en een om te ademen. Oh, echt, vroeg ik? Hierna vroeg ik het in de loop der tijd nog aan diverse mensen, waarvan een aantal, dacht ik, toch intelligente. Allemaal wisten ze het zeker, er zijn drie wegen, lucht, vloeistof en eten. Wat leren ze in godsnaam in die scholen hier.
Heb momenteel erg veel last van sprinkhanen. Die vreten de jonge papaja planten, mijn sinaasappel bomen, en eigenlijk alles. Ze zijn erg mooi die sprinkhanen, prachtig rood gespikkelde hoofden en groen met gele lichamen, maar ik moet ze niet. Heb al diverse malen met gif gespoten maar veel helpen doet het niet.
Dan als laatste blijkt tot mijn grote verbazing dat kapitein Sonako, de man die drie jaar geleden Mali in de ellende hielp met zijn coup d’etat, hier in Manantali in de gevangenis zit. Er is wel geen officiële gevangenis hier, maar wel een soort van leger post. Ik heb nog nooit een bewapende soldaat gezien hier, maar mijnheer zit er blijkbaar wel gevangen. Geen idee onder wat voor een omstandigheden, maar als er een halve zool die halve zool wil bevrijden wordt het hier in Manantali nog spannend.
Zo, en nu heb ik,genoeg geschreven deze maand. Kambé, zoals ze hier in Mali zeggen.
(7)Dislikes
(0)