Maart 2015
In maart werd het met horten en stoten langzaam warmer. Soms waren de nachten nog aangenaam koel maar het ‘uur des afkoeling’ werd steeds later. Ook overdag steeg de temperatuur elke week wel een graadje, de 40 komt naderbij. Toch hadden we op 18 maart drie bewolkte dagen, er vielen zelfs een paar druppels uit de lucht. Door de bewolking bleef het in de nacht vies klammig. De afwezigheid van zon speelde duivel met mijn stroom voorziening, moest zelfs mijn koelkast midden in de nacht uitzetten. Gelukkig zijn dat uitzonderingen. Ik heb het nooit bijgehouden maar het zou me niet verbazen als ik hier 330 zonnige dagen per jaar heb.
Het hele vervelende is dat de muggen dit jaar niet willen vertrekken. Is het de afgelopen jaren steeds vanaf januari of zo muggen vrij, nu blijven ze. Ik vermoed door de langzamere stroom van de rivier, dat weer een gevolg is van de defecte turbines. Minder lopende turbines betekend minder water doorvoer en bijna stilstaand water aan de oeverkant. Dit, gepaard met weelderig riet groei aan de oeverkanten zorgt voor ideale broedplaatsen. Heel irritant want in de avond buiten zitten betekend lange broek en mauwen, heel onprettig.
Deed verwoede pogingen om mijn zwembad cq vis vijver waterdicht te krijgen. Het bleef maar lekken, ook na verven. Verfde dus een tweede keer en begon de overgebleven gaatjes te stoppen met kit. Het blijkt een verhaal zonder einde maar ik geef het nog steeds niet op.
Kom toch nog even terug op iets waar ik al eerder over schreef. Het niet willen nemen of erkennen van eigen verantwoordelijkheid. Ook niet voor eigen fouten. Het is altijd de schuld van iemand anders. Heb je geen werk, dan is het de schuld van de regering. Gaat je oogst de mist in, schuld van God. Bomaanslag in Bamako, schuld van de blanken. Ik werd echt boos toen ik dat laatste hoorde. Man, neem als Afrikaan eens verantwoordelijkheid en los je problemen eens op. Stop met het geven van de schuld aan een ander, om dan vervolgens diep te zuchten, te zeuren hoe arm je bent en moeilijk het leven is, en dan maar onder de boom te gaan zitten met je prutje thee. Ja, zo blijven de problemen wel bestaan.
De Politici van Mali doen niet anders. Bang voor een dictatuur is er een enorm overheids apparaat waar iedereen mee kan praten. Oeverloos gelul dus, actie ho maar.
Zo stuurde ik Boly op zijn motor naar een dorp 15 km verderop om pinda’s te kopen. Maar Boly dacht daar anders over en zonder mijn medeweten stuurde hij iemand anders met zijn brommer op pad. Bij dat dorp aangekomen ging zijn brommer stuk, de koppakking knalde kapot. Tja, wie bel je dan. Juist, de blanke. Ik met mijn brommer naar het betreffende dorp en de kapotte brommer van Boly terug gesleept. Werden dure pinda’s. Tja, wie is dan verantwoordelijk voor de brommer reparatie. Dat werd dus een Afrikaanse dans. De bestuurder van de brommer vond dat Boly zijn eigen brommer moest repareren. Boly vond dat ik het moest doen, immers had ik hem weggestuurd. Heb ze toch heel snel uit de droom geholpen. Dus werd het een strijd tussen bestuurder en Boly, die Boly verloor. En zo was zijn brommer dus weer stuk. Ook dat lijkt een gebed zonder einde, Boly zit vet in de schuld. En vanaf 1 april gaat zijn salaris omlaag. Het worden spannende maanden voor hem, ik ben er klaar mee.
Half maart was er een ernstig ongeluk met het nachtbusje uit Bamako. Een vrachtwagen chauffeur dommelde in, zwaaide over de weg en botste frontaal op het busje, op weg naar Manantali. Er bleef niks van het busje over, 6 personen vonden de dood. Waaronder de vrouw van de eigenaar van het busje met een kind. Ze was ook nog zwanger. Het ongeluk vond plaats 30 km na Kita in het midden van de nacht. Het duurde lang voor er hulp kwam. Die gewonden die nog leefde werden naar Bamako vervoerd. Een man met een gebroken rug, mensen met gebroken benen en hoofdletsels. Bah bah. Het hele dorp in rep en roer. Winkels bleven gesloten, de scholen waren dagen dicht. Het was overigens hetzelfde busje dat een paar maanden geleden werd overvallen. Nooit ’s nachts reizen!
Met de nieuwe winkel gaat het op zich goed. De verkopen zijn boven verwachting eigenlijk, zeker voor een winkel die voornamelijk verkopen doet van items van 25 of 35 cent. Met de bevoorrading loopt het nog niet zo. Men waarschuwt te laat dat er iets op is of bijna op is. En dan zit de winkel een of twee dagen zo der de kritieke goederen. Ook tussen de verkoper, Diby, en Boly botert het niet, bron van ergernis. Maar beetje bij beetje komen we er wel, en langzaam wordt mijn investering terug betaald.
Het lijkt erop dat er niks als ellende is deze maand, niet helemaal waar. Het was een moeilijke maand vol strubbelingen, maar ook met veranderingen en bereikte doelen. Een van de strubbelingen was dat ik begin maart ontplofte. Eigenlijk over iets kleins maar het was een beetje de bekende druppel.
Eerst kwam de broer van Boly heel ongemanierd zeuren om geld. Hij wilde een water aansluiting op zijn land, dat achter mijn terrein ligt. Hij had de loodgieter uitgenodigd en eigenlijk al besloten dat hij aan mijn waterleiding mocht hangen. Hij en de loodgieter kwamen me even vertellen dat ik dus water aan hem zou geven, ( ik dus minder water zou krijgen, terwijl ik juist meer nodig heb) en ik voor alle kosten zou betalen. Als klap op de vuurpijl werd er ook nog even gemeld dat broer lief ook zijn terrein zou moeten afsluiten met een hekwerk ( anders eten de koeien en geiten alles op) en dat ik hier ook voor zou betalen. Je snapt mijn reactie, enfin uiteindelijk heeft hij de water aftap bij zijn broer Boly gemaakt, die kon niet weigeren, het is familie nietwaar. Hij heeft zelf een provisorisch hekwerk van doornstruiken gemaakt.
Twee dagen later kwam de Inman van Dialakoto op bezoek. Hij wilde ook al langer een water aansluiting, ik had gemeld dat ik hem zou helpen met de planning. Enfin, de hele boel doorgesproken, opgemeten, afspraken gemaakt met de loodgieter. Het zou 500 euro gaan kosten. De Inman had mijn aanbod van help echter veel te letterlijk opgenomen, en toen de boel rond was kwam de aap uit de mauw, hij had geen rooie cent, ik zou het voorschieten. Ja echt niet dus. Weer boze mensen, inclusief mijzelf. Hoe halen ze het in hun hoofd.
De volgende dag kreeg ik een geschreven briefje van iemand die ik kende , dacht ik. Of ik maar een voetbal wilde kopen, want de lokale competitie ging beginnen. Toen ik er later die dag achter kwam dat het briefje van heel iemand anders was, heb ik ook weer geweigerd. Laat iedereen in het team maar 1 euro neertellen, dan kunnen jullie zelf een voetbal kopen, melde ik. Men was heel verontwaardigd. Toen een van die lui meende dat ik maar een slechte blanke was, ontplofte ik. GVD na alles wat ik voor jullie dorp heb gedaan durf je dat te zeggen. Rot op en kom voorlopig miet onder mijn ogen met je dorp. Laat ze maar eens een paar weken sudderen.
Verder deze maand mijn andere stuk land, dat aan de weg grenst, af gezet met een Afrikaans hekwerk van prikkelbosjes. Heb besloten dat ik het vol ga planten met cashew bomen. Die groeien snel, hebben geen water nodig en geen onderhoud. En de cashew noten kan je goed verkopen. De cashew appels, die boven de noot zit, zijn lekker en erg sappig. Echter kan je die niet transporteren want na plukken zijn ze na een paar uur niet lekker meer. Maar op de markt verkopen kan altijd, of er sap van maken, heerlijk fris.
Stond begin van de maand een dag in de winkel, om Dibby een dagje rust te gunnen. Dat was lang geleden, maar wel boeiend. Zo’n dag duurt wel lang hoor, van 8 tot 8, in de bloedhitte. Viel me wel op hoeveel mensen er niks doen, de hele dag rond de winkel hangen en kleppen. Bah bah, typisch Afrikaans. Alles gaat over de tong, of het waar is of niet. De wildste geruchten vinden er zijn oorsprong. Men hoort een half woord en maakt er zelf een heel verhaal van. Zo zei ik tegen Dibby in de winkel dat hij toch echt geen krediet aan iemand mocht geven. Prompt twee dagen later kwam het verhaal van iemand anders dat ik gezegd zou hebben tegen Dibby dat hij krediet geeft aan de mensen van Dialakoto. Half woord gehoord, eigen leven gaan leiden.
De constructie van de toilet gebouwtjes bij de scholen van Marena, Nantela en Tintela gaan goed. Mijn aannemer, Bama, werkt goed en snel, ben erg blij met hem. Heb er verder ook niet zo’n omkijken naar. Hij verstaat zijn werk en ik kom eens in de week eens kijken hoe het gaat. Perfect.
Tja dan blijft er nog het verhaal van de Titre Foncier. Dat zijn de officiële eigendom papieren van mijn stuk land. Die heb ik twee jaar geleden aangevraagd en zijn er nog steeds niet. Het geld, dat ik in eerste instantie had betaald aan de burgermeester voor dit, is verdwenen. Het geld wat ik aan het kadaster buro heb betaald is wel goed terecht gekomen maar mijn dossier ligt ergens in een lade. Alles is klaar hoor, wordt er steeds gemeld als ik bel. We wachten op de handtekening van de minister. Maar die doet blijkbaar niet aan handtekeningen, wellicht kan hij niet eens schrijven. Nu is dit probleem niet specifiek voor mij alleen, het geld voor alle mensen in Mali. Weer een voorbeeld van het niet functioneren van de overheid.
Toen ik via via van de week iemand contact liet opnemen met de minister zelf, melde de minister dat hij toch eerst een reisje Frankrijk zou doen, waarna hij bij zijn terugkeer wellicht eens in dit geval kan duiken.
Wordt vervolgd.
De problemen met Boly moesten een finale krijgen, voor het eind van de maand. Ik wilde eigenlijk niet verder met hem, maar wilde hem ook niet de laan uit sturen. Bedacht een aantal keren voorstellen voor hem. Hij moest ieder geval wat meer betrokken raken bij de winkel. Ik wilde dat hij bij mij zijn werk en verantwoordelijkheid zou verminderen. Immers alles wat hij aanpakt wordt een fiasco. Maar wat ik ook voorstelde, hij bleef halsstarrig weigeren. Eind van de maand heb ik hem voor het blok gezet. Ik gaf hem drie opties waar hij maar uit moest kiezen, ter plekke. Genoeg geneuzeld. En Boly zou Boly niet zijn als hij niet de minst aantrekkelijke optie aanvaarde, voor hem dan hè. In mijn ogen dan.
Hoe dan ook, ik heb nu duidelijke afspraken. Boly is gereduceerd tot water gever. Heb het idee dat hij hoe dan ook bij een blanke wil werken. Ook al zit er geen toekomst in. De gedachtengang van een Afrikaan is lang niet altijd te volgen. Ik hoop dat hij er vrede mee heeft.
Eind van de maand tekende ik een doodshoofd op de deur van mijn tuinhuis. Wat is dat, vroeg men. Ik zei dat het gri-gri Hollandais was.
Gri-gri is een soort voodoo. Het wordt hier vaak gebruikt om het kwaad te weren. Je kan Gri-gri kopen bij de Maribou of Animist. Vaak een in schapen bloed gedrenkte stuk vel, bot of hoorn. De betreffende geestelijke bezweert het, praat met de duivel of zo. Daar betaal je vors voor, maar als slechte mensen dit teken zien zullen ze er niet voorbij lopen. Heb ooit een poging gedaan iets voor mijn poort te krijgen maar de betreffende duivels artiest vroeg mij te veel geld.
Ik melde dus met een serieus gezicht dat de doodshoofd op mijn tuinhuis Gri-gri Hollandais is. Een ieder die ongeoorloofd mijn tuinhuis in zou gaan, zou een ernstige ziekte krijgen. Men keep vol ontzag, laten we hopen dat dat zo blijft. Ach, soms moet je de lokale dommigheden tegen de mensen zelf gebruiken.