December 2014
Ik zit buiten in het zonnetje aan een bakje koffie. Het is prima weer, niet te koud, niet te warm. Het is stil zo op 1 januari, ik heb mijn personeel een dagje vrij gegeven.
Een specht klopt in de grote boom naast me. De bananen bomen wuiven in een licht windje. Het uitzicht over de rivier en de daarachter liggende berg is zoals altijd fraai. De hond ligt aan mijn voeten, de kippen scharrelen iets verderop. De witte bougainville schittert in de zon. Een grote hagedis van wel 1 meter, ritselt in een struik aan de rivier 10 meter verderop.
Een klein knalrood vogeltje met een geel kopje zit in een struik om zich heen te kijken. Hij prijst zichzelf waarschijnlijk net zo gelukkig als ik. 2015 begint goed en ik hoop voor jouw ook.
In december is de ‘koude’ maand begonnen. de komende maanden zijn de lekkerste in Mali, wat klimaat betreft.
Er gebeurde weer van alles uiteraard.
Na mijn gesprek met de directeur van de dam om de bestaande visvijvers te mogen gebruiken, ben ik toch nog eens goed gaan nadenken. De installatie is perfect, maar ik moet samenwerken met mensen die ik niet ken. En dat begon al gelijk verkeerd. Er was afgesproken dat ik iemand zou gaan zoeken die de basins zou gaan schoonmaken. Er groeide van alles in, om en overheen. Op een verkennings bezoek kreeg ik gelijk de mededeling dat het vorig jaar ook al eens schoon gemaakt is geweest, maar dat nu alles weer overgroeid is. De rekening van het schoonmaken was echter nooit betaald en daar zou ik dan ook even mooi in mee moeten betalen. ook de planning en de ramingen van de kosten waren erg vaag, het verkrijgen van de jonge visjes en het voeren er van, alles zou op z’n Afrikaans gaan. Niks wordt geplanned, alles word op de dag zelf bepaald. Denk dat ik dus toch ga besluiten om dit project te gaan laten liggen.
Een ander project wat wel begon was de constructie van de winkel in het dorp Dialakoto. Ik ben overeengekomen dat ik de winkel (gebouw) zal betalen en de winkel ga vol zetten.
iemand, die nog niet gevonden is gaat de winkel bezetten en de verkoop doen. Van de opbrengst zal de inventaris en de voorraad langzaam terug betaald worden aan mij. Daarna denk ik dat ik een huur ga vragen voor het winkelpand, ben er nog niet helemaal uit.
Op een gegeven moment kwam er een gast uit het dorp Dialakoto bij mij, op zoek naar werk. Ik had niks, maar zei gelijk tegen die gast, dat hij eerst maar eens zijn kleren moest wassen, hij zag er uit als een ezel die door de modder had gelopen. Ja, zegt ie, daarom wilde ik nu juist werken. Bij ons doet namelijk mijn zus de was, maar die wil dat niet doen zonder dat ik haar betaal. En ik heb al een paar weken geen geld, dus zijn deze kleren ook al een paar weken niet gewassen. Maar het is je zus, probeerde ik nog. Ja maar dit is Africa, kwam de reactie.
December is ook de maand van de grote branden. Ik schrijf er elk jaar weer over, omdat ik het nog steeds belachelijk vind. Heel Mali wordt in December gewoon afgefikt. En niemand die mij kan vertellen waarom. Ik vermoed zelf dat het gebeurd door de mensen die leven van het maken van houtskool, want na een goede fik is het makkelijk houtskool maken.
Er zijn dagen dat de blauwe lucht as grijs is en de hele dag dwarrelen er stukjes as uit de lucht. Uiteraard gaat de hele natuur er aan kapot. Jonge bomen verfikken, insecten en kleine dieren verbranden of vergassen, ik wordt al weer boos alleen al omdat ik er nu over schrijf.
December was een record wat aantal bezoekers op de camping betreft. waren er in het begin van de maand een stel Duitsers op Motoroen en later een Frans stel in een jeep, midden van de maand nog een Duitser met een MAN truck, rond kerst was het gewoon vol.
Het muggen seizoen is vrijwel over. Kan tegen woordig buiten zitten zonder gestoken te worden in de avond. Maar net als voorig jaar heeft de laatste mug me waarschijnlijk Malaria gegeven. Ben twee dagen goed ziekk geweest maar met de juiste medicijnen was ik de derde dag al weer een stuk beter. heelaas kreeg ik van al dat leggen weer last van mijn rug, ach ja, ikwordt ook een dagje ouderr…
Over insecten gesproken, ik heb tegenwoordig last van een soort wesp, met een rood kontje, die een nest tegen mijn muuur aan bouwt. Op zich niet zo erg maar hij doet dat van een zeer taaie kleverige massa die nniet van demuren af te krijgen is. het lijkt wel teer vermengd met lijm. Dat wordt dus verven binnenkort.
Heb ook de vleermuizen wekewn acchter de rug. De grote boom naast het huis verliest in november zijn bladeren, er blijven ddan alleen een soort vruchten aanhanhen. Blijkbaar een lekkernij voor vogels, bijen en vleermmuizen. Dus in de ochtend als het net licht wordt zwermen er miljoenen bijen rond dee boom, zo gauw de zon boven de horizon komt zijn ze pleite. De vogels nemen het dan over tot zon ondergang, dan komen er honderden vleermuizen die al krijsend (ja echt) tussen de takken door gieren, ondertussen mijn huis en terras onder kakkend. En die kak is ernstig. Heb wat tegen de luiken aan, de verf wordt helemaal weg gevreten. Maar goed,, de vrucjten zijn blijkbaar p na een week of twee, dus kan weer buiten zitten in de avond.
Mijn water gever is plots vertrokken.. Deze jongen, Famak geheten, een jaar of 18 was op een dag plots vertrokken. Ik had de dag er voor al geruchten gehoord, en had ook de signalen wel aan zien komen. Hij moest een rugzak hebben, hij wilde al zijn gespaarde geld hebben, enfin het hing in de lucht. Hij is blijkbaar naar Kayes vertrokken op zoek naar zijn vader die hem als klein kind in de steek gelaten heeft. Nou succes jongen.
Vlak voor kerst maakte ik een tripje naar Kama. Dat is een dorp, 45 km de binnenlanden in, midden in het Nationale park waar chimpansees zouden wonen. Een kennis van me woont daar en ik had al eerder afgesproken dat als jij eens in Manantali zou zijn we tezamen het ritje per brommer zouden doen. hij zzei dat hij het in 4 uur per fiets deed. Daar geloof ik nu duss niks meer van, jezus wat een weg, uem pad eigen;ijk. 45 km recht door de bush-bush ovver een smal voetpad, tussen grote rotsen en keieien heen, steile klimmen over een soort ddroge beek beddingen vol met rionde stenen, hoog gras dat je in het gezicht slaat en beek ddoorgangen waarvoor je de schoenen maar beter uit kon doen. bah bah, toen ik in Kama aaan kwam was ik finaal gebroken.
Mijn hond is een teken magneet. Werkelijk onwasrschijnlijk. Als ik hem in de avond inspecteer heeft ie wel 30 teken op zijn lijf. Als ik die allemaal verwijder, en dat valt niet mee, zit ie de volgende avond gewoon weer helemaal vol. Dikke volgezogen bloedbalonnen. Ik had uit Nederland speciaal teken en vlooien pipetjes meegenomen maar die schijnen niet op AAfrikaanse teken te werken. Of misschien niet op Afrikaanse honden. Heb hem zelf eens tweee pipetjes gegeven in plaats van twee. Absoluut geen nut.
Mali is zo’n mooi land met zulke goede mensen. het is raar dat zo’n land zo achter geblevenn is in de ontwikkeling. Dat ligt aan maar een paar problemen. Laten we nu eens hoppen dat het jaar 2015 wat beter gaat worden voor Mali, want momenteel zit er weinig voooruitgang in. OM dit te bereieken zou het volgende moeten veranderen:
Er moet een daadkrachtige regering komen. Een met mensen die niet alleen zijn geïnteresseerd in geld binnen te halen voor hun eigese zwitsere bankrekeing maar echt in het belang van het land willen werken, en ook beslissingen nemen ipv alleen maar met dure woorden praten. Wat dat betreft is het Nederlandse poldermodel van lulle en dan uitstellen nog daadkrachtiger dan het Malinese model van lulle en zakkenvullen.
Een daadkrachtige regering moet dan het onderwijs sterk verbeteren, iinfrastructuur sneller aanpakken, een systeem van belasting invoeren en verantwoorderlijkheid afdwingen in alle lagen van hun regering. En dan….de corruptie aanpakkken.
Corruptie is een enorme domper op ontwikkeling, Lezers in de westerse landen kunnen het zich waarschijnlijk niet voorstellen maar geloof me, het houd alles tegen. Ook al kom je nog met zulke goede plannen, als in alle lagen van de regering alleen maar aktie ondernomen wordt als er geld aan de strijkstok blijft hangen kom je niet verder.
Er moet scheiding komen van moskee en staat. Dat gaat waarschijnlijk nooit lukken maar het zou heel goed zijn voor het bestuur apparaat. Men zou wat meer vertrouwen in zichzelf moeten hebben naast hun vertrouwen in God.
En verder moeten ze eens afleren alles af te fikken. Zonder affikken zal , voorspel ik, binnen viijf jaar de founa van Mali verdubbelen waardoor het regen seizoen langer wordt, de natuur herstelt, er meer dieren zullen komen en de hitte in de zomer maanden met 5 graden verminderen. Wow, dat zou pas effect hebben op een land als Mali.
Soms hoor je wel eens rare verhalen, en soms zijn ze zelfs angstig. Zoals Famakan, zoon van eeen vriend van me. Famakan is een jaar of 19, zit op het Lyceum en studeerd voor boekhouder. Hij had gehoord, en was overtuigd, dat de blanke Ebola aan Afrika gegeven hebbben. Want, zo claimde hij, op die manier kunnen de blanke weer geld verdienen met hunn vaccins en medicijnen.
Dat soort haat verhalen zijn erg gevaarlijk en kunnen een cultuur van wantrouwen kweken, iets wat Mali er niet ook nog bij kan hebben. Maar het is te verwachten als er geen goede informatie structuur is en de mensen in het donker gehouden worden over van alles en nog wat. Dan gaan de geruchten de ronde.
Overigens denk ik soms wel eens dat men dom is hier hoor. Voorbeeld. Ik vertoon een keer per week een film op mijn laptop voor de wat oudere jeugd uit het dorp. Woensdag dus. Soms komen er 3 man kijken, soms wel 10, beetje afwisselend dus. Een maand geleden kreeeg ik het verzoek of ik de woensdag kon verzetten naar donderdag vanwege voetbal wedtsrijden. Ok, geen probleem, maar de week daarop kwam het verzoek om het te verzetten naarr dinsdag. Morrend ingestemd, met gevolg dat de woensdag daarop maar één iemand verscheen voor de film. Ja, men weet nu niet goed meer welke dag de film is, verklaarde de eenzame bioscoop ganger. Ter plekke dus besloten de film alleen en uitsluitend op woensdag te vertonen en dit heel erg duidelijk met iedereen gecommuniceerd. Prompt een week later het verzoek, van dezelfde persoon, om de dag te verzetten. Ja dan wordt ik een beetje kriebeleig.
Of zoals Sindefing, die stenen voor mij had gezocht. Dit zijn natuur stenen die uit de rotsen geeslagen worden met een grote hamer. Ik betaal normaal 100 franc voor 3 stenen. Maar ik had echte platte stenen nodig om een tuinpad te maken. Dus zei ik, ik betaal 100 franc voor 2 stenen als ze mooi plat zijn. Toen ik die stenen ging halen zag ik al dat er heel veel onbruikbare stenen bij zaten, maar zei niets. Liet sindefing zelf de stenen leggen voor het tuinpad. En natuurlijk kwam hij een dag later melden dat een deel van de stenen niet geschikt waren. Juist zei ik, nu heb je het zelf geconstateerd, laten we nu maar eens gaan praten over dat probleem. Ik heb platte stenen besteld en betaald, maar krijg gewone geleverd. Eigenlijk heb ik dus teveel betaald. Maar Sindefing, altijd snel gepikeerd, wilde daaar niks van weten. Ik heb stenen gezocht, en gevonden, dus het geld krijg je niet terug.
De volgende dag, tijdens de ochtend koffie pauze, kreeg hij van mij ijskoude nescafe. Hij keek raar op. Die is helemaal koud. Ik melde, ach ik heb toch koffie gemaakt, waarom klaag je nu? Langzaam begon het hem te dagen. Ik zei, als je nu koffie gaat drinken op de markt, betaal je hier dan ook 50 franc voor? Nee, nooit, zei hij. Nou, ik dus ook niet voor de stenen die niet goed zijn.
Of neem nou mijn erg vaster regel dat ik zondag voor mezelf wil hebben. Het personeel heeft vrij en ik wil geen Afrikanen op bezoek. Zeker niet uit het dorp. Ik heb die regel al wrg lang, iedereen weet het. Maar er is elke zondag wel iemand die me komt storen. Ik een fiets pomp nodig, kan je me geld lenen, heb je werk, mijn broer is ziek, enfin, de excuses zijn eindeloos. Leren zullen ze het nooit vermoed ik. Wel frappant was de jongeman die me kwam waarschuwen, toen er veel blanke ( meisjes) in de rivier aan het zwemmen waren. Pas op, meende hij stellig, in het water wonen een soort zeemeerminnen ( half mens, half vis) en die kunnen iemand mee naar de bodem sleuren. Heb hem vriendelijk bedankt voor de waarschuwing waarna ik zelf ook maar het water in dook.
Op 1e kerstdag verbrak ik alle records wat betalende gasten betreft. 15 toeristen stonden er op mijn camping. Alle plekken waren bezet. Mensen uit Engeland, Canada, Australië, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Nederland. En om het geheel af te maken kwam op 2e kerstdag een delegatie met de ambassadeur van de Europese unie op bezoek. Aardige man.
Op de valreep van het jaar bracht ik wat oude vrouwen uit het dorp naar een Maribu 45 km verderop. De weg was slecht en langzaam en het nam bijna mijn hele dag in beslag. In het dorp is een grote put, de Maribu ( een mengelmoes tussen waarzegger, voodoo dokter en heilig man) staat zeer goed bekend. Hij kan niet alleen het water niveau in de put met zijn gedachten beïnvloeden maar, als je hem genoeg betaald, komen al je wensen uit. Elk jaar is dus een soort bedevaart naar dit dorp. De geruchten gaan dat de goede man een 50 kilo rijstzak met geld binnen krijgt op zo’n week. Men vond het raar dat ik, na het afleveren van de, vooral oude, vrouwen, niet een bezoek bracht aan de heilig man. Ach, ik bepaal liever mijn eigen lot.
De bouw van de winkel is begonnen? Ik financier een winkeltje in het dorp Dialakoto. Ik betaal de bouw en vul de winkel. Dan moet men zelf de winkel gaan runnen en mij langzaam terug betalen. Uiteraard houd ik de vinger op de knip en op de handel. Toch weer in de detail handel.