Dit zijn mijn beslommeringen van de maand augustis 2013.
Augustus is het hoogtepunt van het regen seizoen in Mali. Het regent elke paar dagen wel een keer. Soms een uur, soms twee, een enkele keer een halve dag. Soms valt er zo veel dat ik mijn dagelijks bezoek aan de markt moet uitstellen of zelfs helemaal moet vergeten. Niet alleen omdat de wegen slechts zijn, maar ook omdat er, als het regent, weinig markt verkopers zijn.
Het gras staat nu op navel hoogte. Tenminste, op plekken waar ik niet snoei, maai, wied of pesticide sproei. Dat laaste zijn ze hier gek op, maar ik probeer het te beperken. Dat lukt uiteraard, geheel tegen de zin van Boly.
Van de week had ik wat visite, lokalen die eens kwamen kijken. Ach die blanken, zegt een gast, die doen het toch anders dan wij afrikanen. Wij zouden alles snoeien, kappen en vergiftigen zodat er geen grasprietje meer zou staan. Maar jij, jij laat gras groeien op de juiste plekken, jij hebt prachtige bloemen staan, en in een jaar tijd heb je toch maar even een pracht tuin gecreert. Dat kunnen wij zwarten echt niet. Mijn hartje begon uiteraard met trots wat sneller te kloppen.
Tja, die afrikanen hebben zo hun eigen gewoontes. Over sommige moet ik echt wel lachen hoor. Zo lopen er heel veel duizendpoten rond. Van allerlei vormen en grotes, gepanserde of duizendpoten met tentakels aan de staart. Als je er door een gebeten wordt (en ik geloof nog steeds niet dat dat mogenlijk is, maar goed) dan geloven de lokalen dat je maar op een manier niet ziek zal worden, en dat is om alle poten te tellen van de bijtende duizendpoot. Doe je dat niet…. ach maai.
Hagedisen kunnen ook bijten. Daar zijn ook veel verschillende soorten van, sommige prachtig met gele kop en paars lijf. Andere plat en lelijk. Maar, mocht er een je bijten, dan is er maar een manier om ziekte tegen te gaan. Je moet 7 verschillende dorpen bezoeken en daar water drinken. Heb je dat gedaan, ben je beschermd van enge ziektes.
Nu denk je misschien dat ik het uit me duim zuig, maar het is echt zo.
Er wordt druk verbouwd. De meeste velden zijn geploegd. Alles gebeurt met de hand. Nouja, met een koe, ezel of paard. Er is een tractor in het dorp maar daar hebben mensen geen vertrouwen in. Die ploegt veel te diep, beweert men. Dat betekend dat de dode aarde van onder, boven komt. Daar zitten geen vitamines in en alles wat je zaait, gaat dood. Je moet juist oppervlakking ploegen want de vitamines voor de planten zit in de bovenste laag. Nou ben ik geen boer maar in eertse instantie vond ik dit een quatsch verhaal. Lijkt me juist beter om diep te ploegen. Nu ik het van zoveel verschillende mensen hoor begin ik toch te twijvelen. Is er een lezer die hier meer duidelijkheid over kan geven?
Nadat alles geploegd is wordt er, weer met de hand, gezaaid. Sommige hebben een heel klein zaai machientje, een groot wiel die bij elke omwenteling een paar zaadjes in de grot stopt. Maar meestal is het gewoon met het blote handje. En dan beginnen de twee debiele weken. Wat gebeurt er, als je gezaaid hebt? Er komen van allerlei beesten om je zaaigoed op te eten, Vogels, muizen, eekhoorns en fretten vreten alles op als je niks doet. Dus zet men het leger kids in. Die beginnen om 6 uur in de ochtend tot 7 uur in de avond en moeten voorkomen dat ongedierte op het land komt. Dat doen ze door lawaai te maken. En dat op de meest rare manieren. Soms denk ik wel eens dat men een wedstrijd heeft, wie het meest en het raarst geluid kan maken. Slaan op blikken, hard zingen, krijsen, hondegeblaf, pistoolschoten nadoen en uiteraard vooral heel hard praten. Naast en achter me heb ik ook akkers en twee weken lang leek het alsof er een slagveld gaande was. Als eenmaal het gewas op komt hoeft het niet meer, dus het is nu weer rustig, tot volgend jaar.
De opbrengst van de groenten tuin begint langzamerhand redelijk te lopen. Het is nooit mijn bedoeling geweest er geld aan te verdienen. Mijn doel was om lokalen te tonen dat je het hele jaar door kan verbouwen en zoveel te kunnen verkopen dat ik Boly zijn salaris er uit zou kunnen krijgen. Dat lukt nog niet helemaal maar ik ben hard op weg. Ben gewisseld van verkoopster. De vrouw die mijn groente kocht, een hele dikke Malinese, was super aardig, maar kwam steeds haar afspraken niet na. Dan betaalde ze weer niet, dan kwam ze niet opdagen om de groente op te halen, er was steeds weer een ander excuus. Nu verkoop ik mijn groente aan de pastoor vrouw. Een erg symphatieke Malinese vrouw die het uiteraard weer op de markt verkoopt. Ik heb wel het idee dat ze af en toe wat stecheld met de prijs maar zolang dat de spuigaten niet uitloopt laat ik dat gaan. We praten hier over dubbeltjes (10 eurocent voor de jongere generatie) en als ze er wat meer aan over houd is dat ook niet erg. Volop ocra, paprikatjes (die maar niet groot willen worden), afrikaanse paprika (die erg bitter zijn) , aubergines en papayas zijn momenteel de vangst. Volgende week zijn de eerste tomaten rijp en daarga ik mee scoren want er zijn helemaal geen tomaten te koop op de markt. Bananen in overvloed staan er aan te komen. Ik heb zo’n 20 bomen waar trossen aanhangen. En geen kleintjes hoor. Heb al die trossen onderstut om omvallen van de boom te voorkomen. Ik denk dat ik eind augustus de eerst trossen kan gaan verkopen en die leveren toch gauw 4 euro per tros op. Veel geld voor hier. Heb ondertussen wat papaya bijgeplant. Ook de nieuwe aanwinst die ik uit Bamako heb meegenomen vorige maand doet het goed. Sinaasappel boompjes, kokos palmen, appelboom en veel bloemen. Uiteraard hebben die nog geen vruchten maar in het regen seizoen groeien ze als kool.
Helaas zijn met het regen seizoen ook de muggen prominent aanwezig. Naast de zgn Merenté nu dus ook muggen. Merenté zijn hele kleine vieze klotebeestjes met een hele grote bek. Je ziet ze niet aankomen, je voelt ze ook niet, tot ze een hap uit je vel genomen hebben. Er onstaat dan een soort muggenbult die drie dagen lang jeukt. Ze zijn overdag actief, vandaar dat ik genoodzaakt ben lange broeken te dragen. Als die beesten ophouden met steken, tegen zon ondergang, komen de muggen. Er zitten er veel, ze zijn klein maar steken fors. Na de duisternis wordt het wat minder maar smeren blijft een noodzaak.
Veel dagen zijn bewolkt of half bewolkt. Dat kost me een hoop stroom. Ik heb redelijke over capaciteit qua zonnepaneel, juist voor deze dagen, dus kan toch altijd wel mijn telefoon en computer laden, ipad heeft wat langere laadtijd nodig dus die krijg ik dan niet altijd vol. Gelukkig blijft mijn koelboxje het goed doen, daar ben ik echt zo blij mee. Als die ooit stuk zou gaan (ik bid naar alle goden dat dat niet snel gebeurt) zit ik echt in de ellende, een koelbox die op 12 volt draait heb ik hier nog nooit gezien.
IBK heeft de tweede ronde van de verkiezingen gewonnen. Ibrahim Bubacar Keita, zoals hij voluit heet, is een oud minister en draait al een tijdje mee in Mali. Hij lijkt me geen heethoofd maar het is wel een van diegene die verantwoordelijk is voor de ellende waarin Mali zich bevind. Dus of er veel gaat veranderen moeten we maar afwachten.
De bouw van de muur gaat gestadig voort. Elke dag leg ik wel een randje stenen of graag een stuk fundering. Ik moet veel zelf doen want de lokalen zijn druk bezig met hun eigen boer praktijken. En dat valt niet altijd mee. Maar er zit vordering in, heb nu drie delen klaar, elk deel zo 5 meter. Maar de hele muur moet 200 meter worden dus ik ben nog wel even bezig. Moet gelijk met de muur ook de afwatering regelen anders dondert de hele boel om. Dus kanalen aanleggen en zorgen dat die verhard zijn met cement, anders neemt het nog alle grond mee. Laat een aantal kanalen in een soort miniputje komen waar het zand kan bezinken voor het de rivier in loopt. Zo kan ik na elke hevige regenbui het zand, want anders in de rivier zou zijn beland, uitscheppen en terug op eigen terrein gooien. Tot nu toe ben ik erg tevreden met mijn werk alhoewel het metselwerk misschien niet van professionele aard is.
Probleem met de hond is helaas niet opgelost. Mijn experiment met ketting met houtblokken ging een poosje goed maar na verloop van tijd pleet hij hem wer elke dag met houtblokken en al. Toen ik hem twee dagen niet gezien had ben ik hem gaan halen. Had van lokalen gehoord waar die rond hing. Hij vond het blijkbaar gezellig in het dorp. Nu heb ik hem 24 uur per dag vast zitten en zal ik, waarschijnlijk, bij mijn volgende bezoek aan Bamako, de hond meenemen om hem te laten castreren. Andere oplossing weet ik ook niet.
Ik ga bijna elke morgen naar de markt. Bij gebrek aan een redelijke ijskast moet al mijn voer vers gekocht worden. Het brood dat je hier kan kopen is een afgeleide van het Franse stokbrood en dus na een dag vrijwel oneetbaar. Ook verse groenten, indien verkrijgbaar, zijn van dien kwaliteit dat ze naar een of twee dagen beginnen te rotten. Nu vind ik de markt altijd wel leuk. Altijd wel leuke mensen om te ontmoeten. Maar het is wel elke dag weer vijf km heen en uiteraard ook weer terug.
Er zijn twee wegen om er te komen. De zandweg langs de rivier is alleen per fiets of brommer te begaan. Nu in het regenseizoen is dat echter een hachelijke zaak. De ander is via de 3km teerweg die Manantali rijk is. Deze is echter van nog slechtere kwaliteit dan de zandweg. De onvermijdelijke gaten in de weg zijn ooit met cement gevuld, maar zo slecht dat de zandweg langs de rivier sneller is. De laatste maanden hebben ze nieuwe gaten met zand gedaan. Er wordt mooi rivierzand in het gat gestort. Als het droog is waait het zand gevuld dat er na een dag of twee uit waait, als het nat is, spoelt het eruit. Het wachten is op de Chinezen die bezig zijn met de weg, maar al een jaar achter schema lopen. Het stuk tussen Maina en Manantali, dat is 80km, zou in 2013 geasfalteerd en klaar moeten zijn maar op het hele stuk ligt nog geen druppel asfalt en 2013 is bijna voorbij. Als het wel af is, dan kan ik in een dag op en neer naar Kayes rijden, een grote stad aan de grens met Senegal.
De markt in Manantali zelf is een kluwe van mensen vol met gammele bamboe dakjes tegen de zon. Er is niks bestraat dus als het regent is het een grote modderboel. Daar je boodschappen in doen vraagt enige behendigheid. Het aanbod is eenzijdig maar goedkoop. duur zijn momenteel de aardappelen en uien, een Euro per kilo en dat is voor de meeste mensen hier onbetaalbaar. Men koopt dan ook vaak een ui of aardappel, het basis voedsel is toch altijd rijst. Een zak van 50 kilo gebroken rijst kost 17.500 francs, dat is 25 eurotjes. Ik doe met zo’n zak (die vol insecten zit) gauw drie maanden maar een doorsnee gezin vreet dat in een week of twee op. Het vage is dat al die rijst uit Pakistan komt, terwijl ik me herinner dat de internationale gemeenschap daar miljoenen heeft gedoneerd om rijst voor de eigen bevolking te kopen.
Goed, nu even wat anders. Mijn plannen om een tuin te doneren aan het dorp Dialakoto (het dorp dat het dichts bij mij ligt) bestaat al een tijdje. Er is veel animo voor want als men een tuin heeft, en dus eigen groenten kan verbouwen, hoeven de vrouwen niet naar de markt voor het dagelijkse voedsel. En, als bijkomstig voordeel, men hoeft dan geen hout te kappen om op de markt te verkopen om zo geld te verdienen om groenten te kopen.
Er zijn me diverse stukken land aangeboden om die tuin in te plaatsen maar er was altijd wel wat mee. Het meest ideale stuk, vlak naast het dorp, staat tijdens de regentijd 10cm onderwater en is dus ook afgekeurd. Andere stukken waren of te ver, of te klein, te ver van water of van te veel eigenaars waardoor er in de toekomst moglijk herrie ontstaat. Maar sonds een paar dagen heb ik eindelijk het ideale stuk land gevonden. Op een afstand van 500 meter van het dorp heeft de chef-de-village een stuk grond ter beschikking gesteld. Dit omdat hij vond, dat als de blanken (zou verwoord hij het ieder geval) de lokale gemeenschap willen helpen, het dorp toch een geste moet doen in het vinden van een stuk grond. Het is zijn prive eigendom, en stelt het, nadat de huidige pinda’s die erop staan klaar zijn, ter bedchikking om niet. Er is water vlakbij, het is vrijwel pal aan de weg kortom, ideaal. De vrouwen van het dorp, het zijn er 44, zijn laaiend enthousiast en blij en beginnen liever vandaag dan morgen, maar er moet nog wel het een en ander gebeuren. Zo moet er een kontrakt komen tussen chef-de-village en de vrouwen en tussen de vrouwen en mij. Want ik wil wel een deel van het heft in eigen handen houden, de boel begeleiden, onderhoud plannen en meedenken over evt problemen. Immers ga ik de financiering regelen voor het hek dat er MOET komen en de aanleg van waterleiding.
De verwachte investering zal ongeveer 1500 euro zijn. Behalve bovenstaande zal er een klein huisje komen voor materiaal en evt een nachtwaker indien nodig.
Ik heb nog wat geld over van mijn actie van vorig jaar. Toen heb ik, ook in samenwerking met jullie, een kano voor het dorp gekocht. Daar is men elke dag nog blij mee, men draagt netjes onderhoud geld af elke maand (3 euro).
Ik wil zelf ook wat bijdragen aan de tuin dus ik ben op zoek naar een duizend Euro. En om die bij elkaar te sprokkelen vraag ik aan iedereen die dit leest een kleine (of minder kleine) bijdrage. Het is nu al de tweede keer dat ik financieel om hulp vraag, ik weet het maar ik heb er al het vertrouwen in dat ook dit project een succes zal worden en we een heel dorp een trede hoger kunnen tillen. Immers betekend een tuin beter en gevarieerder voedsel, minder ziekte, enfin, iedereen weet de effecten van beter voedsel. Voor een ieder die een paar Euro te sparen heeft, stort dit aub op de Rabobank, IBAN NL67 RABO 0167843672 onder vermelding van Tuinen Dialakoto. Voor elke Euro ben ik, en de vrouwen van het dorp, zeer dankbaar.
De kat is uiteraard weer zwanger. Ik vermoed nog een week of twee en dan zou ze moeten bevallen. Tenminste…. voor het ongelukje. Ik liep met hond en kat over mijn terrein. De hond sleepte zijn lange metalen ketting achter zich aan, zo kan ik precies horen waar hij is en ingrijpen voor hij te ver afdwaalt of hem pleit. De hond en kat waren een beetje aan het ravotten, doen ze wel vaker. Tot plots de ketting van de hond zich op de een of andere manier om de kat heen sloeg en de kat vast zat. Het was vrijwel donker dus kon het niet heel goed zien maar des te beter horen. De kat gaf een schreeuw en haalde met haar scherpe klauwen uit naar de hond. Die schrok zich wezenloos en zette het op een lopen, op die manier de ketting nog strakker om de kat trekkende. De kat bleef in angst uithalen en blazen, de hond probeerde des te harder weg te komen maar ja, de kat zat vast aan de hond. Het duurde misschien een minuut voor ik de twee ingehaald had en de kat bevrijde. Die peerde hem onmiddelijk en heb ik twee dagen niet meer gezien. Toen ik haar de derde dag vond en meelokte om te eten zag ik dat er iets uit haar achterwerk stak. Ik vermoed een stuk darm. Het ziet er een beetje eng uit maar ik kan er weinig aan doen, een dierenarts is hier in geen velden of wegen te bekennen. Ja een veearts zit er een paar kilomter verderop maar die is normaal gesproken bezopen en vertrouw ik nog niet op een km afstand van mijn beesten. Ik vermoed dat ze de babies niet heeft verloren maar hoe dat straks met de bevalling moet gaan… ik houd me hart vast.
Overigens heb ik besloten de hond te laten castreren de volgende keer als ik in Bamako ben. Maar er is mij aangeboden dat ze het hier ook wel kunnen. Wij doen het ook bij onze stieren, vertelde me een lokaal. Hoe dan, vroeg ik. Nou gewoon…tapé. Dus echt he, twee stenen, todat het kapot is. Zo gaat het hier.
Zo af en toe heb ik leuke discussies met Boly of andere lokalen. Ik probeer wat aan hun ideeën te doen, maar dat valt allemaal niet mee. Want zo gauw je een probleem bespreekt, is het na een tijdje altijd weer… ach , God lost het wel op. Zo had ik een lange discussie over bevolking groei. begon uit te leggen dat er 50 jaar geleden waarschijnljk 20 man hier in de omgeving woonde. Nu zijn het er een tienduizend vermoed ik. Kijk, probeerde ik, als een man vier vrouwen heeft en bij elke vrouw 10 kinderen krijgt (en dat is hier niet ongewoon) dan heeft een gezin zeg 40 personen. Zeg dat er van die 10 kinderen twee sterven (Mali heeft een van de hoogste kindersterfte cijfers in heel Afrika) dan blijven er 8 over, toch nog goed voor een familie van 32. Van de 32 zijn er 16 jongens, die alle op zich weer met vier vrouwen trouwen en 8 levende kinderen over houden. Reken nu eens uit hoeveel mensen er over twee generaties hier wonen, als je niet rekent met immigratie en verhuizingen naar andere plaatsen. Hoe ga je al die mensen te eten geven. Er is zat grond beschikbaar maar de monocultuur en het kappen van de bomen hiervoor legt zo’n belasting op de natuur dat die dat niet eeuwig vol kan houden. Heel langzaam drong het door dat men niet zo eeuwig verder kon gaan. Maar het is moeilijk om eeuwen oude gewoontes te veranderen. En ik zal niemand forceren maar het is nuttig dat men hier eens over nadenkt.
Overigens vroeg ik Boly hoe dat zo moest gaan, als elke man vier vrouwen neemt is er toch een tekort aan vrouwen op een gegevn moment. Maar dat schijnt, volgens Boly niet zo te zijn, er is juist een overvloed. Van alle kinderen is 75% vrouwelijk. Dat leek me een beetje vreemd maar Boly zegt bewijs hiervoor te hebben vanuit zijn dorp. Ga maar tellen, zegt ie. Op zich moet dat ook wel om een verhouding van 1 op 4 vol te houden maar het is wel heel afwijkend van wat ik weet uit Europa waar de verhouding meisjes-jongens vrijwel 50-50 is.
Augustus werd verder gekenmerkt door veel regen en veel dagen met wolken. In de ochtend begon het vaak helder of half bewolkt, om dan in de loop van de ochtend de wolken te zien vormen. In de namiddag regende het dan vaak, soms tot diep in de nacht. Niet meer de forse stortbuien van Juni en Juli maar een miezerige motregen die me wel eens aan de miezerige zondagen in Nederland doen denken. Maar ow wat is Mali mooi in de regentijd. Het is jammer dat je dit niet met eigen ogen kan zien. maar wie weet…ooit…
(0)Dislikes
(0)