Hier mijn beslommeringen van de maand juni 2013.
De maand juni verliep in het begin een beetje chaotisch. Ten eerste verdween op 1 juni mijn hulpje Fodé die de afgelopen drie maanden gezorgd had voor het bewateren van de planten en bomen. Het is hier 8 maanden per jaar kurkdroog, en heet, dus water geven is een must, en best veel werk. Twee maal per dag wordt alles met de hand water gegeven. Na het vertrek van mijn hulp kwam al dat werk op mij neer. Niet erg, maar het kost een hoop tijd. Elke dag om 6 uur begon ik met bewateren en ben dan om een uur of negen klaar. Zeker als in het weekend als Boly ook nog eens vrij is en ik zijn moestuin dan ook moet bewateren. Je kan niet te laat sproeien want dan brand de zon de boel stuk. Vaak sta ik dan ook met een slaperige kop en een tuinslang in mijn hand vroeg in de ochtend te sproeien. Zo erg soms dat ik me van de week betrap op het bewateren van de metalen pilaar waar de zonnepanelen op staan. Haha, die groeien er echt niet door.
In de eerste week kreeg ik ook bezoek van William van Gool die in zijn grote MAN truck van Namibië naar Nederland reed. Dit met een nood tempo. Hij bleef ook maar een dag. Jammer maar het was uiteraard wel weer gezellig. William, nog bedankt voor de spullen die je voor me meegenomen hebt uit Bamako. En je verblijf natuurlijk, hoe kort ook.
In de laatste week van mei had het voor de eerste keer geregend. Het kwam, zoals altijd met de eerste regens, met veel geweld uit het oosten opzetten. Het begint met een enorme zandstorm, een half uur later gevolgd door de eerste stortbui van het jaar. Helaas was het met twee millimeter niet echt veel. Een week later kwam de tweede stortbui, die gaf met 6 millimeter wat meer water. Maar ook nu weer gepaard met hevige winden en zandstormen. Ik had net alles een beetje schoon van de vorige week, het stof lag nu weer millimeters dik op alles.
Had uit Nederland een nieuw sproeier systeem meegenomen. Hele kleine mini sproeiertjes die je in een pvc waterpijp kon draaien. De sproeiertjes staan zo vrij dicht bij de grond en dicht op de planten. Installeerde het eerste test systeem aan het begin van de maand en was verbaasd over de effectiviteit er van. Had veertig sproeiertjes meegenomen als proef en installeerde ze in de loop van de maand alle veertig om te kijken of het systeem voor uitbreiding vatbaar was.
Het probleem met sproeien met de hand is dat je hiervoor gewone tuinslang nodig hebt. Heel wat er van. De tuinslang die ik hier kan kopen is vrij duur. Maar erger is dat de zon hier zo geweldig brand dat de tuinslang na twee of drie maanden zo hard gebakken is dat hij uit elkaar valt. En dan moet je weer nieuwe aanschaffen. Daarbij is het bewateren met de hand gewoon erg veel werk. Wij westerlingen vinden dat als het automatisch kan, je dit moet doen. Hier in Africa geld deze regel eigenlijk niet zo, want arbeid is goedkoop. Toch koos ik om, als het kan, automatisch te laten bewateren, dit is effectiever en toont toch ook een beetje aan de lokalen dat er andere manieren zijn dan heen en weer te lopen met een emmer water.
De sproei mondjes kosten ongeveer een euro per stuk. Om heel mijn terrein automatisch te bewateren zou ik er honderden moeten hebben, en dat is niet te doen, maar als ik de belangrijkste zaken zoals moestuin en bananen plantage automatisch kan laten besproeien hoef ben ik al blij.
Had in Nederland contact gehad met Cees en Addie. Het gepensioneerde stel deed werk voor een organisatie die hulpverlening projecten in Africa organiseert. Via fondsen wervingen hadden ze de afgelopen jaren al diverse nuttige dingen in de regio van Manantali gerealiseerd, niet altijd met succes overigens. Zeker succesvol waren de schoolgebouwen in een aantal dorpen om Manantali heen, inclusief een donatie van schoolboeken, krijt, schriften en pennen. Dit jaar waren ze niet naar Mali gekomen vanwege de problemen in noord Mali, maar in de toekomst willen ze wel graag weer hier wat nuttigs organiseren. Kijk evt op www.maliproject.nl voor meer info.
We hebben samen een aantal ideeën besproken en wie weet kan ik in de toekomst hun enige hulp bieden in de ontwikkeling van de regio.
In juni heeft Njaro, mijn kat, als haar vijf kinderen moeten zien verdwijnen. Daar heeft ze het in het begin uiteraard moeilijk mee gehad, maar ik wilde niet zoveel katten op mijn terrein hebben. Ik vond het niet altijd makkelijk de klein beestjes af te staan, omdat ik geen garantie krijg dat ze goed verzorgt worden of uiteindelijk in de pan belanden. Afrikanen zijn niet zo begaan met hun beesten als de gemiddelde westerling. Maar alternatieven zijn er niet.
Aan het eind van de eerste week van mei kreeg ik in de nacht het eerste bezoek van nijlpaarden. Ik heb er zelf niets van gemerkt en heerlijk geslapen, maar in de ochtend was een deel van de bananen plantage opgegeten of omver gelopen. Had vorig jaar al een afrastering gemaakt zodat deze kolossen niet op die plek uit het water konden komen maar die was omgevallen in de loop der tijd. Had er verder geen acht op geslagen omdat ik al maanden geen nijlpaard had gezien. Nu dus ook niet, maar de grote voetsporen, en kale bananenbomen deden geen twijfel overlaten.
Het probleem met de slager, waar ik een poos geleden over schreef, is nog steeds niet opgelost. Ondanks dat slager Malim weer op vrije voeten is, blijft de aanvoer van vlees een probleem. Moet het soms een week zonder doen. Voor mij niet zo erg maar de hond en de kat vinden het minder leuk. De kat vangt af en toe nog wel eens een muis of een vogeltje, de hond liep gisteren aan een complete schapen kop te knabbelen die hij , hoop ik, ergens gevonden had. De hond is sowieso veel weg sinds ik terug ben uit Nederland. Uren zwerft ie door de omgeving of brengt een bezoek aan het dorp Djalakoto, een kilometer verderop. Daar gaat ie met andere honden spelen of bezoekt een loops teefje. Gelukkig is hij met etenstijd altijd wel weer terug. Komt dan met een vaart aangelopen alsof ie dagen weg is geweest en niks te eten heeft gehad. Kortom een echte Afrikaanse hond.
Maar, om even terug te komen op het slagers probleem was ik langzamerhand de situatie een beetje zat. Na lang overwegen besloten niet in het slagersvak te gaan. De aanvoer van koeien is zo wispelturig dat ik een goede bedrijfsvoering niet kan garanderen. Dus moest ik wat anders verzinnen. Na een poosje vond ik iemand met een grote vrieskist waar veel ruimte in was. Onderhandeld over het huren van die ruimte. Na akkoord ben ik een koe gaan zoeken. Dat heeft een week geduurd maar wel als resultaat dat ik nu een complete koe in de vriezer heb liggen, voor mezelf. De slachter had als prijs de huid, de kop, de geslachtsdelen (mijn koe was een stier, dus in dit geval de ballen) en alle magen. De rest was voor mij. De koe werd bij mij op het terrein gevild en in handbare stukken gesneden en gehakt, ik stopte alles in plastic zakken en reed met een bloedige lading richting vrieskast. Mijn vlees probleem is voorlopig opgelost.
Op 28 juli staan er in Mali verkiezingen geplanned. De wildste geruchten gaan er de ronde en of alles door gaat is nog maar de vraag. Het Malinese leger is nog steeds er niet in geslaagd het hele land te bevrijden. De touarechs houden in het verre noord oosten nog een kleine stad bezet, die ze met hand en tand zullen verdedigen zeggen ze. Hier en daar hoorde ik al dat als hierdoor het hele land niet zou kunnen stemmen, de hele operatie wel eens uitgesteld zou kunnen worden. Met desastreuze gevolgen. Mali heeft een nieuwe, goede en daadkrachtige regering nodig. En wel zo snel mogelijk.
De moestuin van Boly gaat redelijk. Hij spendeert er al zijn tijd aan, alhoewel ik hem regelmatig betrap dat ie onder de boom zit. Maar het is overdag nog steeds 40 tot 45 graden dus ik kan het hem niet helemaal kwalijk nemen. Hij krijgt de helft van de opbrengst en eind mei deelde ik de opbrengst van twee maanden met hem. Hij streek 12.000 Franc op en was er heel erg blij mee. Ik denk dat langzamerhand zijn ogen een beetje open gaan en dat hij merkt dat er geld uit de moestuin te halen is. Maar hij blijft een beetje simpel. Voor mijn vertrek naar Nederland zou en moest hij veel ocra planten. Daar zouden we heel veel geld mee verdienen. Ik had zo mijn twijfels, die ik hem ook verteld heb. En die blijken nu achteraf ook uit te komen. De ocra is weliswaar een makkelijk gewas om te verbouwen en levert best veel producten op, maar iedereen verbouwt het spul op precies dezelfde tijd waardoor de prijs per kilo dramatisch instort. een flinke plastic zak met ocra levert nu nog maar 1000 franc op, terwijl dit op een ander tijdstip zeker het dubbele zou kunnen zijn. We moeten dus echt beter plannen en niet altijd maar verbouwen wat de rest ook allemaal verbouwt. Maar dat is moeilijk uit zijn hoofd te praten dus ik moet dat wat herhalen en in masseren. Komt vast wel goed.Hij heeft ieder geval de akkertjes flink uitgebreid. Elk akkertje is een meter of 15 lang en een tot twee meter breed. We begonnen er met 8, nu zijn het er al bijna 20. Veel werk, want alles moet van onkruid ontdaan worden, twee maal per dag met de hand bewaterd worden, planten opgebonden worden, akkers bemest etc.
Deel van de afrastering is omgewaaid tijdens de eerste stormen en moet gerepareerd worden. Al om komt er dus veel werk op me af. Waar doe ik het voor, denk ik wel eens. Voor de toekomst natuurlijk. Ooit komt het toerisme weer op gang in Mali en dan heb ik een super mooi stuk grond en camping. Alle bomen die ik geplant heb, alle bloemen die gezaaid zijn, dat komt in de toekomst allemaal tot zijn recht. Dan ga ik er heel veel plezier van hebben, nog meer dan nu. Want nu is het alleen maar investeren en niks opbrengen. Maar straks…..InshAllah…
het regen seizoen, wat begin van de maand goed begon, is daarna uitgebleven. Weken was het droog en warm. Elke avond kwamen er dikke zwarte donderwolken opzetten, die veel goeds beloofde, maar elke keer liep het uit op een droge nacht. De regen viel dan ten zuiden of ten noorden, Manantali bleef droog. Ik begon al klagende mensen te horen. Een slechte oogst zou een ramp zijn. Men moet daar het hele jaar van leven. Elke avond weer liep ik onder dreigende wolken snel naar de toeristen hutten om de ramen te sluiten, ook van het tuinhuis. Bromfiets vastzetten, fiets ook, alles stoelen binnen etc. Maar elke ochtend werd ik wakker en was alles nog droog. Tot de nacht van 28 op 29 juni. Ook nu had ik alles netjes dicht en vast staan en om 2 uur in de nacht begon het me te storten. 60 mm regen viel er even. Als je weet dat er in Nederland gemiddeld 800 mm per jaar valt, snap je dat 60 mm in een nacht best veel is. Maar de regen was erg welkom.
Had in het midden van Juni onwelkome gasten. Nijlpaarden. Normaal gesproken zijn ze welkom maar ze hadden (of eigenlijk was het er volgens mij maar een) flink over een bananen veld lopen banjeren als een olifant in een porselein kast. Jonge bananen boompjes omgeknakt en de wat grotere heeft ie aan lopen knabbelen, alle bladeren waren opgevroten. Was er natuurlijk niet blij mee dus bouwde een soort van anti nijlpaarden hek. Dat is een lang ijzerdraad met daaraan lege blikjes met wat kiezelstenen. Volgens Boly zou, als het beest weer terug kwam, hij daar tegen aan lopen en zich rot schrikken van het gerammel en de plomp weer induiken. Dat ging 10 dagen goed, maar op de elfde dag kwam mijnheer op een andere plek uit het water waar het ijzerdraad blijkbaar niet goed vast was gemaakt. Resultaat, weer een aantal bananen bomen kapot. Heb de dag erop het gelijk goed gerepareerd in de hoop deze hongerige kolossen buiten te houden.
Kwa gasten was het rustig. William van Gool met zijn MAN kwam voorbij (zie foto elders). Kreeg ook wat verzoeken om mijn hutten als peeskamers te gebruiken, die heb ik afgewimpeld uiteraard. Er komen wel steeds meer mensen langs, gewoon om een wandelingetje door mijn tuin te maken, zonsondergang aan de waterkant te zien of lekker zitten met vriendin op mijn schommelstoel. Ik vind het prima, zo krijg ik wat bekendheid. De doktor van het ziekenhuisje alhier komt regelmatig, steeds met een andere vriendin, genieten van de rust. De bank directeur kwam op bezoek, ach, zo kom je nog eens mensen tegen.
Alom bevalt het me hier nog uitstekend in Mali. Het leven is eenvoudig en er ontbreekt wel eens wat, maar het geeft voldoening hier te wonen. En dat brengt me op de hulpverlening projecten. Die hebben een paar maanden in de ijskast gestaan om diverse redenen. Omdat ik het druk met andere zaken had, een maand in Nederland was, maar vooral omdat ik geen goed project van de grond kreeg. Nu heeft zich een project aangemeld wat wellicht wel de moeite waard is. En dat is het creëren van een tuin in Dialakoto. Een tuin voor de vrouwen om hun groente e.d. te verbouwen. Dat brengt een aantal vooruitgangen. De eerste natuurlijk dat men het hele jaar groenten kan verbouwen. Dus ook groente eten, dat is gezond. Dit komt ten goede aan alle en bevorderd de vooruitgang en de welvaart. Ten tweede, en dat zal ik dan als onderhandeling meenemen, moet er geen, of ieder geval minder, hout worden gekapt. Dit doet men nu om met de verkoop van het hout, groente en andere levensmiddelen te kopen. Ten derde om te proberen de mannen te betrekken bij het werk zodat die eens van hun luie reet komen en ook wat doen.
De twee grote struikelblokken die ik moet overwinnen zijn de aanvoer van water, en het financieren van het geheel. De grond is er, de vrouwen willen maar al te graag. Maar er moet een stevig hek om de tuin gezet worden (en het is wel een stuk van iets meer dan een hectare) en er zal iets met een pomp geregeld moeten worden om grondwater op te pompen. Daar er geen stroom is aan deze kant van de rivier, moet dat op zonne-energie of via een generator, maar in dat laatste heb ik niet zo’n fiducie. Er zal een water bassin moeten worden gebouwd, liefst op een verhoogd niveau zodat de zwaartekracht zijn werk kan doen voor irrigatie. Enfin, er vergt nog wat planning en een kosten plaatje, dat word vervolgt in het verslag van volgende maand.
Er zijn aan het begin van het regen seizoen weer veel enge beesten die rondkruipen. Had weer eens een aanvaring et een dikke slang, het beest was vetter dan mijn boven arm. Nou ben ik geen Arnold Swarzenegger maar toch. Ik heb wel 20 stenen naar hem gegooid in de hoop dat ie op hoepelde maar het was donker en ik niet zo trefzeker. De hond blafte ook als maar rondjes er rond omheen. Al om verdween hier langzaam richting hoge gras. De schorpioen waar ik gisteren bijna in greep heb ik met een voetzool naar de andere wereld geholpen. Verder begint de varaan die in het beekje naast mijn huis woont steeds meer spatjes te krijgen. ‘S nachts plonst ie in het water alsof ie een wild feest heet en ik vermoed dat ie ook een van mijn jonge katjes heeft verorbert. Een deze dagen moet ik toch eens een woordje met hem spreken.
Maar het ergste zijn toch wel de torren die mijn houten plafond hebben gevonden. Als ik in de nacht wakker word hoor ik ze knagen. Continu. Krrrr, Krrrr. Als je dus ooit eens lange tijd niks van me hebt gehoord, is waarschijnlijk het plafond naar beneden komen zeilen, terwijl ik lekker lag te maffen. En lig ik nu nog, bedolven onder houten balken, te lellepoten in bed…